Du học Thụy Điển – Con đường từ “biết” đến “thấu hiểu” (Phần 2)

Bài viết này thuộc tuyển tập ‘Tôi nói về Du học Thụy Điển‘ được đăng trên Fall in Fika do nhiều tác giả thực hiện. Chân thành cảm ơn các tác giả và Mạng lưới cựu sinh viên Thụy Điển tại Việt Nam.
Hình thức, thời gian nộp hồ sơ cho học bổng trong bài chỉ áp dụng cho năm mà tác giả apply học bổng. Để biết thông tin chính xác về học bổng SI, vui lòng truy cập Study in Sweden.

Đọc Du học Thụy Điển – Con đường từ “biết” đến “thấu hiểu” (Phần 1).

Phần trước, tôi đã chia sẻ với các bạn lý do vì sao tôi chọn học ngành Bền vững tại Thụy Điển cũng như những ấn tượng đầu tiên khi sang học. Phần 2 tôi sẽ nói nhiều hơn về phương pháp học.

3. Phương pháp học kỳ lạ

3.1. Check in/ Check out

Đi kèm với thảo luận nhóm là các phương pháp dạy và học rất độc đáo. Check in/Check out là một trong số đó.

Check-in/Check-out là phương pháp cho phép mọi người cùng hiện diện và chia sẻ suy nghĩ, tâm tư của mình. Ai cũng được là chính mình trong lúc bản thân được lên tiếng. Nhiều lần, chúng tôi bắt đầu tiết học bằng việc ngồi theo vòng hình tròn và chuyền tay nhau một chiếc talking piece (một vật nhỏ cầm tay cho phép người cầm nó phát biểu). Vật đến tay ai, người đó sẽ chia sẻ ý kiến cá nhân về một vấn đề hoặc câu hỏi chung của cả lớp.

Với một lớp 48 người, đôi khi phải chờ mất cả tiếng mới đến lượt chia sẻ của mình. Nhiều người phán xét rằng cách này hơi giống kiểu tôn giáo. Hoặc giống mấy nhóm hỗ trợ người nghiện rượu thường thấy trên phim. Vậy tại sao cách này lại được kết hợp vào trong một chương trình thạc sĩ chính quy?

3.2. Không bao giờ có câu trả lời tuyệt đối

Những vấn đề liên quan đến phát triển bền vững đều rất phức tạp. Không bao giờ có một câu trả lời đúng duy nhất bởi từng khu vực trên thế giới luôn có những tính chất đặc thù và thay đổi đổi không ngừng. Vì vậy, sự đa dạng về quan điểm và kinh nghiệm là điều vô cùng quý giá. Cùng một vấn đề có vô số cách tiếp cận. Chúng tôi hiểu rõ bản chất của sự việc, tránh tư duy giáo điều.

3.3. Dã ngoại cũng là đi học

Một trong những kỷ niệm đẹp nhất trong tháng đầu tiên của tôi ở đây là chuyến đi nông trại Mundekulla cùng lớp. Đây là chương trình chính thức trong khóa học. Cả lớp và thầy cô đến một nông trại hữu cơ để cùng học và vui chơi vào cuối tuần.

Tại đây chúng tôi được gần gũi với thiên nhiên. Khi vào rừng, chúng tôi có không gian hoàn toàn khác để chia sẻ những câu chuyện có ý nghĩa nhất với mình. Tôi được ăn những món chay rất ngon, chơi trò chơi thử thách cùng các bạn trong lớp, đi hái nấm trong rừng, chơi nhạc đánh trống và cắm lửa trại… Điều đặc biệt là đa số những hoạt động trên đều do các bạn trong lớp tự tổ chức.

Tôi luôn thích việc các thầy cô tạo không gian để học sinh tự chịu trách nhiệm và chủ động tổ chức hoạt động ngoại khóa. Các thầy cô chỉ tham gia các hoạt động do bọn tôi tổ chức như những người bạn. Tôi đã phát hiện ra mình có niềm đam mê đánh trống tiềm ẩn chính nhờ cuối tuần này.

Những trải nghiệm ngoại khóa này không chỉ giúp tôi mở mang đầu óc mà còn cảm thấy trái tim mình kết nối với thiên nhiên và con người nhiều hơn.

4. MSLS… Du học Thạc sĩ 50 sắc thái màu hồng?

Có thể khi đọc đến đây, không ít bạn sẽ thắc mắc liệu mọi thứ đều tuyệt vời vậy sao? Du học Thụy Điển ngành này không có khó khăn gì ư?

Câu trả lời ngắn của tôi là: Đúng, tuyệt vời vậy đó!
Câu trả lời đầy đủ hơn của tôi sẽ là: Đúng vậy!… Đi kèm với tất cả sự tự do, thú vị, đa dạng này là trách nhiệm rất cao của mỗi sinh viên đối với việc học của bản thân. Tôi cũng tự nâng cao ý thức xây dựng cộng đồng của mình. Bên cạnh đó vẫn có một số thử thác nhất định

4.1. Sự tự giác

Bạn có thể nghĩ, bọn tôi học cứ như đi chơi ấy nhỉ. Đúng là bọn tôi được trải nghiệm những phương pháp học rất khác. Tuy nhiên, đây vẫn là một chương trình Thạc sĩ Khoa học với tiêu chuẩn hàn lâm rất cao. Chúng tôi có rất nhiều bài tập. Tài liệu phải đọc cả trăm trang hàng tuần và làm việc nhóm suốt ngày. Sinh viên buộc phải có tính kỷ luật cao để có thể sắp xếp và hoàn thành công việc. Điều này không phải lúc nào cũng dễ dàng, nhất là khi sống ở một nơi hoàn toàn mới, tự lập về mọi mặt và không có sự giúp đỡ của gia đình.

4.2. Thời tiết khắc nghiệt

Trong những ngày tôi viết bài này, thời tiết Thụy Điển đang dần đổi sang mùa đông. Đêm dài hơn và trời ngày một rét buốt hơn. Các thầy cô và các bạn người Thụy Điển hay mượn câu “Winter is coming” trong phim Game of Thrones để nói đùa về mùa đông khắc nghiệt nơi đây. Với cái lạnh và bóng tối bao trùm dài ngày, sinh viên rất dễ trầm cảm. Việc cân bằng giữa việc học và chăm sóc bản thân không chỉ quan trọng mà là sống còn.

Cô Elaine chủ nhiệm lớp tôi có câu cửa miệng rằng: “Làm gì thì làm, chúng ta luôn cần đặt sức khỏe của mình lên hàng đầu”. Việc học tuy rất quan trọng. Đúng, nhưng việc ăn uống đủ chất, tham gia các hoạt động ngoại khóa như tập thể thao và tụ tập bạn bè cũng quan trọng không kém.

5. Học nữa, học mãi… để làm gì?

Ai đó đã nói những điều quý giá thường đến từ những nơi ta ít để tâm nhất. Trong quá trình học ở Thụy Điển nói riêng và trong cuộc đời học sinh – sinh viên của mình nói chung, tôi nhận ra những bài học quý giá nhất thường đến từ những phút giây bên ngoài lớp học. Ví dụ như khi tham gia vào các hoạt động ngoại khóa.

Một trong những chủ đề chính chúng tôi được học trong chương trình là Leading in Complexity . Tạm dịch là Cách lãnh đạo trong thế giới phức hợp. Để áp dụng những kỹ năng này trong cuộc sống, chúng tôi cần ý thức được những cơ hội. Khi nào là cơ hội tốt để áp dụng những kiến thức và khi nào không. Việc lãnh đạo không nhất thiết phải đao to búa lớn, chỉ đạo cả ngàn người. Nó có thể là những giao tiếp hàng ngày như chủ động kết nối mọi người. Chẳng hạn như rủ mọi người tụ tập nấu ăn, đặt những câu hỏi khác đi để giúp bạn mình nhìn thấy một khía cạnh mới của vấn đề, v.v.

Bản chất của việc lãnh đạo hướng đến bền vững

Với tôi, lãnh đạo là một nghệ thuật bao gồm khả năng lắng nghe, chia sẻ ý kiến, và dẫn dắt nhóm theo một hướng nhất định để đạt được mục tiêu mong muốn. Bản chất của việc lãnh đạo chẳng phải là việc tụ tập năng lượng của nhóm (hay bản thân) để biến một ý tưởng thành hiện thực sao?

Ví dụ: Làm bếp trưởng chính là lãnh đạo. Nếu bạn từng nấu bếp với nhiều người, bạn sẽ hiểu công việc này không đơn giản. Làm sao để mọi người đều cảm thấy có thể đóng góp một cách tích cực vào công việc đó, không ai cảm thấy bị bỏ rơi. Nhiều chân nhiều tay đôi khi không quan trọng bằng việc cả nhóm hiểu nhau và kết hợp tốt. Mấu chốt là làm sao tạo được không gian để mọi người có thể kết hợp ăn ý. Điều này chỉ xảy ra khi mọi người lắng nghe, tôn trọng nhau và có chung một mục tiêu.  

Tôi may mắn vì các bạn trong lớp luôn có nhiều ý tưởng và năng lượng. Chúng tôi tổ chức cuộc sống như một ngôi làng nhỏ. Hàng ngày, “Village News” (bản tin làng) sẽ thông báo chung về những việc liên quan đến sinh viên của lớp như dọn vệ sinh, học nhóm, chơi cầu lông, cùng nấu ăn hay đi dã ngoại. Mặc dù lượng kiến thức bọn tôi phải học rất lớn, các thầy cô vẫn thiết kế một số tiết rảnh. Chúng tôi không phải lên lớp và có thể tự tổ chức hoạt động với nhau. Việc có không gian để “thở” cũng là cơ hội quý giá để tôi phát triển khả năng lãnh đạo của mình.

Lời kết 

Du học Thụy Điển ngành MSLS quả thật là một giấc mơ thành hiện thực với bản thân tôi. Tôi rất biết ơn thời gian học ở Karlskrona. Các thầy cô luôn chú trọng hoạt động “ngoại khóa” và kết hợp nội dung này vào chương trình chính khóa.

Tôi rất thích câu nói của Mark Twain “Don’t let schooling interfere with your education”. Tạm dịch là “Đừng để trường lớp cản trở con đường học tập của bạn”. Đôi khi học ở trường lớp chưa chắc đã giúp bạn hiểu sâu sắc vấn đề. Việc chúng ta học trên giảng đường có thể giúp chúng ta biết kiến thức nhưng điều quan trọng là chúng ta phải thật sự hiểu vấn đề và áp dụng hiểu biết đó vào cuộc sống

Thầy cô tôi thường ví mình với những người làm vườn và học trò là cái cây. Quan điểm của họ là không thể ép cây lớn nhanh, lớn đều như nhau được bởi mỗi cây có đặc thù và tiềm năng riêng biệt. Điều tốt nhất họ có thể làm là tạo không gian và điều kiện dinh dưỡng tốt nhất cho cây phát triển theo khả năng của nó. Đến một ngày khi cái cây ấy đủ trưởng thành thì tự nó sẻ ra hoa, kết trái.

Chúc bạn có những trải nghiệm học tập thật tốt tại Thụy Điển!

Tác giả: Nguyễn Tuấn Lương – Thạc sĩ trường BTH, Thụy Điển
Hiệu chỉnh: Fall in Fika