Chúng ta đều hiểu giấc ngủ là một phần quan trọng của cuộc sống. Tuy nhiên, trong rất nhiều thứ quan trọng trong ngày và trong đời, giấc ngủ gần như bị lãng quên. Cuốn sách “Sao chúng ta lại ngủ” của Matthew Walker tiết lộ sức mạnh của giấc ngủ đã mãi mãi thay đổi nhận thức của mình về giấc ngủ.
Vì sao mình biết đến cuốn sách này?
Trước khi review về cuốn “Sao chúng ta lại ngủ”, mình chia sẻ một chút về bản thân. Mình vốn là người rất dễ ngủ, gần như “đặt đâu ngủ đấy”. Trên xe ô tô, trên xe buýt, trên máy bay, tàu, thậm chí ngồi chờ xe buýt mình cũng từng ngủ gật được. Vì dễ ngủ như vậy nên mình gần như chưa bao giờ quan tâm đến chuyện ngủ. Đơn giản là chưa kịp nghĩ làm sao để ngủ thì đã ngủ mất rồi.
Tuy nhiên, khi mình bắt đầu chia sẻ chiếc giường lâu dài với một người khá khó ngủ, mình bắt đầu nhận ra vấn đề. Chồng mình:
- Khó bắt đầu vào giấc. Quạt thổi quá to, tiếng ồn xe cộ ngoài đường, tiếng mắc áo va vào nhau cũng khiến anh không ngủ nổi.
- Ngủ thính, tức là chỉ cần động nhẹ cũng tỉnh. Buổi sáng trời hơi sáng cũng đã thức giấc.
- Ngủ ngắn, mỗi ngày chỉ ngủ được khoảng 5-6 tiếng là cùng. Khi bọn mình theo dõi chu kỳ giấc ngủ trên ứng dụng, số giờ anh ngủ sâu cũng rất ít.
Việc chất lượng giấc ngủ ảnh hưởng đến cuộc sống lúc thức. Nhiều hôm anh mệt mỏi, mắt thâm quầng, hoặc dễ cáu gắt. Nhiều hôm anh nói anh chỉ mong ngủ được như em mà mình vừa buồn cười vừa thương.
Mình quyết định tìm hiểu về sức khỏe giấc ngủ. Đọc thông tin trên mạng rất nhiều và dễ, nhưng mình không thực sự thỏa mãn. Phần lớn các thông tin đều lượm lặt, không được hệ thống. Mình tìm đọc sách và các chia sẻ từ chuyên gia.
Trong những cuốn mình từng đọc về chủ đề này, “Sao chúng ta lại ngủ” của Matthew Walker là cuốn sách khoa học chất lượng nhất!
Một cuốn sách khoa học về giấc ngủ đúng nghĩa
Giới thiệu sơ lược
“Sao chúng ta lại ngủ” của Matthew Walker được coi là cuốn sách khoa học về giấc ngủ đầu tiên được viết bởi một chuyên gia. Cuốn sách được xuất bản lần đầu tiên vào năm 2017, dịch và phát hành tại Việt Nam năm 2020.
Tác giả Matthew Walker là một chuyên gia giấc ngủ kiêm nhà khoa học thần kinh xuất sắc. Ông vừa giảng dạy về Khoa học thần kinh và tâm lý học tại trường ĐH California, Berkely; vừa điều hành Trung tâm vè Khoa học Giấc ngủ con người. Cuốn sách này Matthew viết trên kinh nghiệm nghiên cứu và làm việc trong lĩnh vực giấc ngủ trong hơn 20 năm. Do vậy, đối với mình, những kiến thức trong cuốn sách này đáp ứng được hai yêu cầu:
- Một là, hệ thống kiến thức bài bản, đầy đủ
- Hai là, thông tin được kiểm chứng, xác thực.
Kết cấu sách
Cuốn sách bao gồm 4 phần lớn, chia thành 16 chương.
Trong phần đầu tiên, tác giả đặt vấn đề cơ bản nhất về giấc ngủ. Ông trả lời các định nghĩa, nguồn gốc của giấc ngủ bằng cơ sở khoa học và ví dụ dễ hiểu. Trong phần này bạn cũng sẽ tìm thấy những khái niệm cơ bản nhất cấu thành nên giấc ngủ như chu kỳ, hormone ngủ, jetlag, sự biến đổi của giấc ngủ theo tuổi thọ.
Câu hỏi đủ để trở thành một luận án này được Matthew trả lời trong 3 chương. Cơ thể con người được thiết kế một các kỳ diệu để vận hành nhịp nhàng, trong đó, giấc ngủ là một phần không thể thiếu. Phần này tác giả nói rất kỹ về chức năng của giấc ngủ, lợi ích khi bạn ngủ đủ. Bạn sẽ ngạc nhiên khi thấy vai trò to lớn của giấc ngủ đối với sức khỏe và đời sống. Đây cũng chính là phần khẳng định giấc ngủ là một trong những nền tảng sức khỏe quan trọng nhất của con người.
Phần 3 giải thích về tác dụng của những giấc mơ, hay chính xác hơn là giai đoạn ngủ mơ. Phần này ngắn gọn bởi đây vẫn là một ẩn số đối với các nhà khoa học. Bản thân mình khi đọc phần này vẫn khao khát được tìm hiểu thêm.
Phần 4 tác giả gắn giấc ngủ vào đời sống xã hội. Bạn sẽ thấy giấc ngủ của chúng ta bị tấn công một cách khủng khiếp bởi sự phát triển của ánh sáng công nghiệp, lối sống và hàng loạt những thứ khác. Một nghịch lý đáng buồn là chúng ta biết vai trò của giấc ngủ nhưng hờ hững xếp nó ở vị trí ưu tiên gần như cuối cùng. Nếu có thể được quan tâm đúng mực, giấc ngủ mang lại giá trị cho con người và xã hội ở mức nhiều hơn hiện tại gấp nhiều lần.
Review cuốn sách “Sao chúng ta lại ngủ?”
Đối với mình, đây là cuốn sách khoa học về giấc ngủ đầy đủ & thuyết phục nhất. Do đây là một cuốn sách khoa học, được viết và trình bày bởi một người làm nghiên cứu, nên trình tự sách sẽ rất quen thuộc với những người đã từng viết luận.
Tác giả luôn bắt đầu bằng việc đặt vấn đề, trình bày một giả thuyết. Tiếp theo, ông chứng minh bằng những thí nghiệm thực tiễn của mình hoặc dẫn kết quả chứng minh của đồng nghiệp. Những khía cạnh nào chưa được chứng minh hoặc kết quả không mang tính đại diện đều được Matthew ghi rõ. Kết thúc, tác giả khái quát lại những gì cần ghi nhớ. Đặc biệt, ông dành phần cuối để đưa kết quả nghiên cứu soi chiếu vào thực tiễn. Nghiên cứu về giấc ngủ sẽ không là gì nếu tách khỏi cuộc sống và con người
Điểm cộng
Bạn có thể đọc cuốn sách bắt đầu từ bất kỳ chương nào. Không phải cuốn sách được thiết kế rời rạc, thiếu tính liên kết mà vì đây là sách khoa học. Bạn có thể đọc như một cuốn sách giáo khoa với mục đích tra cứu về giấc ngủ. Do vậy, nếu bạn không thích hoặc cảm thấy chương nào đó không hứng thú với mình, bạn có thể bỏ qua và đọc tiếp.
Ngoài ra, các thông tin trong sách đều được Matthew trình bày, chứng minh thông qua kinh nghiệm làm việc và có cơ sở khoa học. Bạn dễ dàng tìm hiểu thêm các thông tin bên lề qua nguồn mà tác giả cung cấp. Hoặc bạn có thể tra cứu bằng từ khóa được cung cấp trong sách cả tiếng Anh lẫn tiếng Việt để hiểu rõ hơn.
Điểm trừ
Đối với bản dịch tiếng Việt, mình chưa thực sự hài lòng ở một số đoạn. Một số câu, từ dịch hơi sát nghĩa và khiến cuốn sách bị khô cứng, hàn lâm ở đoạn dịch đó. Matthew đã cố gắng lồng ghép những thí nghiệm, câu chuyện về sinh viên, đồng nghiệp, khách mời ông có cơ hội tiếp xúc khi nghiên cứu về giấc ngủ để làm mềm lượng kiến thức vô khô khan. Vậy nên nếu được cải thiện mình hi vọng bản dịch sẽ mềm mại hơn.
Nhiều lúc đọc bạn sẽ phải dừng lại để thực sự hiểu. Đọc một thuật ngữ khoa học, xem giải nghĩa ở các kênh khác nhau, thậm chí dùng hình minh họa sẽ mất thời gian hơn đọc một cuốn truyện. Nhiều người bỏ cuộc vì thấy khối lượng kiến thức quá nặng và không tìm thấy điểm neo.
Chồng mình, người đã cố thử đọc cuốn sách này, đặt tên sách này là sách Ngủ. Vì mỗi lần anh đọc được 1 trang anh sẽ thấy buồn ngủ ngay tắp lự. Một khía cạnh nào đó, cuốn sách hữu ích với cả mình và chồng mình.
Bạn nên đọc “Sao chúng ta lại ngủ?” nếu
- Bạn không ngại đọc dài. Một cuốn sách dày 500 trang với nội dung không hề trùng lặp và cover gần như tất cả các khía cạnh về ngủ đòi hỏi một sự kiên nhẫn nhất định.
- Bạn không tìm kiếm những tips giúp bạn dậy sớm, ngủ ngắn. Sách này không giống các trang web đang nhan nhản gieo giắt “dậy sớm để thành công”.
- Bạn thực sự muốn hiểu sâu một vấn đề về giấc ngủ.
- Bạn sẵn sàng đọc lại khi đã gấp sách lại như một dạng tra cứu. Cuốn sách này xứng đáng được coi như cuốn từ điền về giấc ngủ.
Nếu bạn chưa đọc cuốn sách này, bạn có thể theo dõi những chia sẻ của mình về chủ đề sức khỏe giấc ngủ tại kênh Instagram, chuyên mục Fall in Sleep hoặc tham gia cộng đồng Hiểu về giấc ngủ.
Mình không phải một chuyên gia về giấc ngủ. Mục đích duy nhất của mình là giúp mọi người sống đủ bắt đầu từ việc ngủ đủ mà thôi.
Cảm ơn bạn đã đọc bài. Hi vọng bạn yêu thích và ủng hộ Fall in Sleep.
Leave a Reply