Hành trình tìm việc thực tập tại Thuỵ Điển

Bài viết này được dịch lại từ bài gốc “Internship Hackathon 101 – How to get an internship in Sweden?”, do bạn Bình Nguyên – một du học sinh Việt Nam tại trường Lund viết năm 2020. Bạn có thể tham khảo hành trình của Nguyên nhé!

21 đơn ứng tuyển, hàng chục email, 5 buổi phỏng vấn, và chỉ 2 thư mời làm việc.
Bạn có đoán được đó là gì không? Ngắn gọn mà nói, đó là quá trình mình tìm kiếm thực tập cho khóa học bắt buộc trong chương trình Thạc sĩ International Developments.

Vào tháng 7 năm 2020, mình bắt đầu thực tập. Nghĩ lại 3 tháng trước đó, mình vẫn thấy đây là một hành trình đầy cảm xúc. Là sinh viên quốc tế, không phải dân bản ngữ Anh hay Thụy Điển, mình chật vật tìm suất thực tập trong bối cảnh đại dịch toàn cầu trong học kỳ mùa xuân.

Dưới đây là 5 bài học mà mình rút ra từ hành trình khó khăn nhưng đầy ý nghĩa này.

1. Bắt đầu càng sớm càng tốt

Nếu bạn muốn có thực tập ở Thụy Điển như một phần của chương trình học, hãy kiểm tra với chương trình của bạn trước. Một số chương trình cho phép sinh viên thực tập để lấy tín chỉ, nhưng một số khác thì không.

Thông thường, nếu bạn học chương trình Thạc sĩ 2 năm tại một trường đại học Thụy Điển, bạn sẽ có cơ hội thực tập hoặc tham gia các khóa học tự chọn trong học kỳ thu của năm thứ hai. Trong trường hợp của mình, thực tập là một phần bắt buộc của chương trình Thạc sĩ Phát triển Quốc tế và Quản lý (International Development and Management) tại Đại học Lund, dưới hình thức khóa học thực địa. Một số chương trình khác cũng có kế hoạch thực tập hoặc kết nối với các công ty cho sinh viên, giúp họ có cơ hội tích lũy kinh nghiệm làm việc và nhận tín chỉ học tập.

Một điều mình đã học được khi bắt đầu sớm là “Đừng đợi đến hạn chót để nộp đơn!”. Trong khi một số cơ hội thực tập có thời hạn nhất định, thì một số khác lại mở cửa nộp đơn liên tục. Các cơ hội thực tập cho học kỳ thu thường bắt đầu mở từ tháng 3 hoặc tháng 4. Nếu bạn dự định thực tập vào học kỳ thu năm thứ hai, bạn nên chuẩn bị sớm từ học kỳ mùa xuân trước đó. Mình đã bắt đầu tìm kiếm thực tập từ tháng 2 năm 2020. Bắt đầu và nộp đơn sớm sẽ tăng cơ hội nhận được thực tập.

2. Networking và LinkedIn

Đây là lời khuyên mà bạn sẽ thường xuyên nghe khi tìm kiếm việc làm ở Thụy Điển. Thực ra, khi lần đầu tiên nghe đến từ “networking”, mình cảm thấy khá lo lắng. Mình vừa mới đến Thụy Điển và mạng lưới của mình chỉ gói gọn trong lớp học và vài người bạn ở Lund.

Tuy nhiên, networking không có nghĩa là bạn phải biết nhiều người ở Thụy Điển hoặc châu Âu để bắt đầu. Mình đã học được rằng “mạng lưới không phải về số lượng, mà là chất lượng”. Thực tế, một trong những cơ hội thực tập mà mình được giới thiệu là qua một đồng nghiệp ở Việt Nam.

Ngoài ra, điều tôi nhận thấy khác biệt khi tìm kiếm thực tập ở Thụy Điển và châu Âu so với Việt Nam là sức mạnh của LinkedIn. Ở một số thị trường việc làm khác, LinkedIn có thể không phổ biến, nhưng ở Thụy Điển và châu Âu thì lại khác. Nhiều cơ hội thực tập được đăng tải trên LinkedIn, vì vậy việc có một hồ sơ LinkedIn sẽ cải thiện cơ hội nhận được thực tập và tiếp cận với các nhà tuyển dụng tiềm năng.

Dưới đây là một số lưu ý của mình khi bắt đầu nhiệm vụ “networking và LinkedIn” để tìm thực tập hoặc việc làm:

• Thông báo với bạn bè, lớp học và đồng nghiệp rằng bạn đang tìm thực tập.
• Cải thiện hồ sơ LinkedIn với kỹ năng và kinh nghiệm làm việc liên quan.
• Kết nối với cựu sinh viên của chương trình bạn đang theo học. Nhiều bạn học của mình đã nhận thực tập qua sự giới thiệu và kết nối với cựu sinh viên.

3. CV và Thư xin việc

Sau khi tìm được những cơ hội thực tập phù hợp, thì khâu quan trọng tiếp theo là nộp đơn. Tất cả các thông báo thực tập mà mình ứng tuyển đều yêu cầu gửi CV và thư xin việc.

Các trường đại học Thụy Điển thường có dịch vụ hỗ trợ nghề nghiệp giúp bạn hoàn thiện CV và cải thiện kỹ năng viết CV để phù hợp hơn với thị trường việc làm Thụy Điển. Mình tham gia một buổi hội thảo về CV và nhận được lời khuyên từ một chuyên gia tư vấn nghề nghiệp. Những buổi như vậy có thể được đặt chỗ qua văn phòng hướng nghiệp của trường.

Thư xin việc là yếu tố quan trọng trong quá trình ứng tuyển thực tập. Ở một số thị trường việc làm, thư xin việc có thể không cần thiết nhưng mình nhận thấy nó khá quan trọng ở Thụy Điển. Viết thư xin việc lần đầu có thể khó. Mình đã phải viết hàng chục bản nháp trong quá trình nộp đơn thực tập mới tự tin nộp đi. Dưới đây là một số tips của mình cho việc viết thư xin việc:

• Viết ngắn gọn và đủ thông tin (dưới 500 từ).
• Thể hiện sự liên quan đến CV của bạn (kinh nghiệm làm việc, thành tựu, v.v.).
• Thể hiện sự liên quan đến vị trí thực tập mà bạn đang nộp đơn (kỹ năng, kiến thức).
• Kiểm tra kỹ chính tả và ngữ pháp trước khi gửi.

4. Phỏng vấn

Sau khi gửi khoảng 5-6 đơn ứng tuyển trong 2 tháng, cuối cùng mình cũng nhận được lời mời phỏng vấn đầu tiên với một công ty tư vấn Thụy Điển. Mình cảm thấy hồi hộp ngay từ đầu buổi và suốt buổi phỏng vấn mình vẫn bị cảm giác tim đập nhanh và lo lắng. Buổi phỏng vấn kéo dài khoảng 1 giờ (hú hồn) và hầu hết câu hỏi xoay quanh vị trí thực tập, kinh nghiệm và kỹ năng.

Hầu hết các buổi phỏng vấn thực tập mình tham gia ở Thụy Điển đều có ít nhất 2 người trong ban phỏng vấn. Và thật may mắn là tất cả các buổi phỏng vấn đều bằng tiếng Anh!

Các trường đại học cũng cung cấp các buổi phỏng vấn thử cho sinh viên. Bạn có thể đặt lịch và luyện tập với một tư vấn viên để chuẩn bị tốt nhất cho buổi phỏng vấn.

5. Học từ thất bại

Đời không như là mơ, mình đâu có nhận được lời mời thực tập sau buổi phỏng vấn đầu tiên đâu.

Mình nhận được thư từ chối: “Chúng tôi đã xem xét tất cả các đơn ứng tuyển và tôi rất tiếc phải thông báo rằng chúng tôi đã quyết định tiếp tục với các ứng viên khác cho vị trí thực tập trong học kỳ thu. Bạn có hồ sơ thú vị nhưng chúng tôi nhận được rất nhiều đơn ứng tuyển và kỹ năng cũng như kinh nghiệm của các ứng viên khác phù hợp hơn với mong đợi và nhu cầu của chúng tôi.”

Mình cảm thấy buồn và thất vọng về bản thân rất nhiều khi nhận thư từ chối. Tuy nhiên, mình lại tự nhủ không bao giờ là quá muộn để học hỏi từ những sai lầm và thất bại. Mình tin rằng giao tiếp là chìa khóa nên mình gửi email cho người phỏng vấn và hỏi xin phản hồi từ buổi phỏng vấn của mình. Từ đó, mình biết được điểm yếu của mình và cách cải thiện hơn. Bằng cách này, mình cũng có thể giữ liên lạc với một nhà tuyển dụng tiềm năng trong tương lai.

Sau đó, mình bắt đầu tìm kiếm những lựa chọn khác. Tại thời điểm đó, nhiều công ty và tổ chức mở ra các cơ hội thực tập ảo hoặc từ xa. Điều đó có nghĩa là mình vẫn có thể ở Thụy Điển và làm việc cho một công ty toàn cầu hoặc tổ chức quốc tế.

Trường hợp của mình đúng là như vậy luôn. Mình được suất thực tập không phải với một công ty Thụy Điển mà là với một tổ chức quốc tế, và mình có thể làm việc từ xa trong khi kết nối tổ chức với các đối tác khác nhau ở Thụy Điển.

Tham khảo mẹo từ các sinh viên khác

Camilo – Đại học Gothenburg

Arisa – Đại học Lund

Nếu bạn đang tìm kiếm lời khuyên về việc nộp đơn xin việc, bạn cũng có thể tham khảo các bài viết blog sau đây:

• 10 câu hỏi thường gặp về thực tập ở Thụy Điển
• Tìm kiếm việc làm ở Thụy Điển cho sinh viên sắp tốt nghiệp
• Năm mẹo để viết CV cho sinh viên

Việc tìm kiếm và có được thực tập hoặc việc làm trong thời điểm hiện tại có thể là một hành trình đầy thách thức, nhưng mình hy vọng những trải nghiệm nhỏ của tôi khi nộp đơn xin thực tập ở Thụy Điển có thể giúp bạn. Nếu bạn có mẹo hoặc gợi ý nào khác, xin hãy chia sẻ với chúng tôi!

Fall in Fika