Ba năm theo đuổi kế hoạch du học & bài học rút ra

Câu chuyện của Thanh Phong về hành trình 3 năm theo đuổi kế hoạch du học và chinh phục SI thuộc tuyển tập ‘Tôi nói về Du học Thụy Điển‘. Serie này được đăng trên Fall in Fika do nhiều tác giả thực hiện. Chân thành cảm ơn các tác giả và Mạng lưới cựu sinh viên Thụy Điển tại Việt Nam.
Hình thức, thời gian nộp hồ sơ cho học bổng trong bài chỉ áp dụng cho năm mà tác giả apply học bổng. Để biết thông tin chính xác về học bổng SI, vui lòng truy cập Study in Sweden.

Chào các bạn,
Mình là Thanh Phong học Thạc sĩ ngành IT and Learning – tạm dịch là “Ứng dụng Công nghệ thông tin vào học tập” tại trường Đại học Gothenburg. Mình tốt nghiệp Cử nhân ngành Ngôn ngữ Trung Quốc, Trường ĐH Sư Phạm TP.HCM với GPA 3.58/4.00. Mình có kinh nghiệm trong hoạt động xã hội khi làm Phó Chủ tịch Hội sinh viên của trường. Tuy nhiên, để thực hiện kế hoạch du học bằng học bổng, mình phải trải qua ba ngưỡng cửa:

1. Chứng chỉ IELTS phù hợp
2. Chọn được ngành phù hợp
3. Nhận được học bổng SI

Kế hoạch lần lượt chinh phục 3 ngưỡng cửa này để du học Thụy Điển

Do tiếng Anh của mình ở thời điểm năm 2017-2018 rất kém nên mình không có nhiều lựa chọn. Mình tự ôn IELTS và chỉ đạt mức 5.5 trong khi các trường ở Thụy Điển đều yêu cầu mức IELTS 6.5 trở lên. Với chứng chỉ IELTS của mình khi đó, ngành duy nhất mình có thể apply là Language Technology tại Đại học Gothenburg. Tuy nhiên ngành này lại không phù hợp với mình. Vì vậy, mình quyết định nghỉ làm và dành toàn bộ 6 tháng của năm 2018 để học tiếng Anh thi IELTS. Cuối năm 2018, mình đật kết quả như ý. Vượt qua ngưỡng số (1), mình bắt đầu đỏ mắt tìm ngành phù hợp.

Bằng Đại học của mình khá đặc biệt. Thường các bạn ngành này sẽ đi học ở các nước nói tiếng Trung chứ ít ai chọn du học Châu Âu. Do đó số lượng ngành phù hợp với mình rất ít. Mình chỉ tìm được 2 ngành phù hợp và may mắn là được admission từ trường. Tuy nhiên, mình thất bại ở ngưỡng cửa thứ (3). Có lẽ do mình chưa hiểu đúng về tiêu chí và mục đích của quỹ học bổng. Đồng thời, mình cũng hơi ỷ lại vào thành tích hoạt động xã hội lúc đó.

Đến năm thứ 3, khi học được cách cân bằng các thành tố để hoàn thiện hồ sơ, học bổng SI đã gọi tên mình. Sau ba năm, kế hoạch du học Thụy Điển bằng học bổng SI đã được thực hiện. Mình rút ra được một số kinh nghiệm, hy vọng có thể giúp được các bạn.

Bỏ tư tưởng “xin” học bổng

Trước khi viết sâu hơn thì mình muốn bàn một xíu về cách nhìn nhận của bản thân mình khi chuẩn bị hồ sơ. Mình chưa bao giờ dùng từ “xin” trong bất kỳ hồ sơ nào của mình. Từ hồ sơ mời tài trợ, hồ sơ tìm việc làm cho đến học bổng, mình không muốn đi “xin” và được “cho”. Khi mang tâm lý xin-cho, tức là mình đang đặt nặng vấn đề chịu ơn từ phía còn lại. Mình tin rằng bất kì mối quan hệ nào cũng nên đến từ lợi ích đôi bên (win-win). Vì vậy, mình chưa bao giờ có tư duy phải đi “xin” bất kì điều gì từ ai.

Quỹ SI đang đầu tư cho những nhà lãnh đạo tiềm năng. Họ tìm kiếm những người có thể hỗ trợ hình ảnh Thụy Điển trong việc thực hiện cam kết góp sức cho mục tiêu SDGS 17 (17 Sustainable Development Goals) của Liên Hiệp Quốc. Do đó, mình nghĩ việc tìm hiểu về SDGs17 rất quan trọng. Đồng thời, bạn nên cân nhắc xem ngành học của mình có thể đóng góp gì cho mục tiêu toàn cầu đó.

Tìm hiều về SDGs17

Chứng minh leadership

SI luôn chú trọng đến những concrete example – ví dụ cụ thể chứng minh khả năng lãnh đạo. Leadership theo định nghĩa của SI có thể đến từ hoạt động xã hội hoặc trong quá trình làm việc. Điều này rất quan trọng. Bạn cần vẽ được chân dung mình như một nhà lãnh đạo tương lai trong hồ sơ dài mấy trăm chữ. Kinh nghiệm của mình khi chứng minh leadership trong hồ sơ gồm hai phần.

1. Leadership trong công việc chuyên môn

Nếu bạn nào làm ở vị trí group leader trở lên thì đây là một điểm mạnh. Hãy viết và mô tả cụ thể trong hồ sơ. Nếu bạn chưa có kinh nghiệm, hãy lên kế hoạch xông pha chịu trách nhiệm cho một group work nào đó trong một thời gian. Mình tin rằng, một người trẻ chưa có kinh nghiệm quản lý nhưng dám xung phong nhận trách nhiệm quản lý, lên ý tưởng cho một dự án, dù nhỏ hay vừa, cũng là một điểm cộng to bự trong hồ sơ rồi.

Cá nhân mình may mắn được sếp tin tưởng giao cho một team nhỏ. Mình lead team lên toàn bộ khung chương trình giảng dạy tiếng Trung tại trung tâm ngoại ngữ. Cũng hên là team mình làm việc tốt nên sếp thương tình kí thư giới thiệu giúp mình.

2. Leadership trong lĩnh vực hoạt động xã hội

Nếu bạn chưa từng tham gia hoạt động xã hội nào, hãy đăng ký tham gia liền luôn. Hoạt động xã hội luôn cần người tình nguyện. Các bạn tham gia 1-2 lần cùng một hoạt động là có thể hiểu được cơ chế vận hành của tổ chức đó. Nhiều khả năng nếu đề xuất, bạn sẽ được lead hoặc sub-lead một hoạt động nào đó trong tổ chức.

Với những bạn có nhiều hoạt động xã hội, hoạt động sinh viên, đoàn thể, hãy cân nhắc thật kĩ và chọn hoạt động để kể. Không phải các hoạt động mà các bạn đạt được thành tích cao nhất là hoạt động mô tả rõ ràng nhất tiêu chí bạn đáp ứng được trong yêu cầu học bổng. Trong trường hợp của mình cũng vậy. Mặc dù mình có nhiều thành tích trong hoạt động tình nguyện nhưng mình đã chọn một hoạt động mà ở đó mình chưa làm xuất sắc lắm. Lý do là ở đó mình có nhiều cái để nói và nhiều bài học để trải hơn. Hơn nữa, hoạt động này có tương quan giữa ngành mình học và SDGs 17 về Education.

3. Chuẩn bị hồ sơ con dấu ngang ngược

SI yêu cầu các bạn phải có các thư giới thiệu, thư xác nhận giờ làm việc được đóng dấu. Nhiều bạn có thể thấy yêu cầu này khá phi lý, không phù hợp với thông lệ Việt Nam. Ở nước mình, không ai đóng con dấu tách biệt khỏi chữ kí cả. SI yêu cầu vậy và còn note rằng phải đúng form chuẩn dáng thì mới đọc nội dung. Đây là một khó khăn nhưng cũng là một cơ hội để mình chứng minh leadership trong khả năng thuyết phục của bạn. Tóm lại, nếu có kế hoạch du học hãy chuẩn bị tinh thần làm công tác tư tưởng cho các đơn vị mà mình lấy thư giới thiệu nhé.

Hạn chế dùng big-word trong bài viết

Đa phần các bạn du học sinh đều ít nhiều đã nắm được các kỹ thuật thi IELTS. Trong đó, kỹ thuật bạn có thể dùng từ ngữ hàn lâm, vĩ mô hay đao to búa lớn (big-word) để thay thế cho một số từ phổ biến. Khi bạn dùng big word, bạn cũng phần nào giảm số chữ nhưng vẫn biểu đạt được đủ ý. Hồ sơ SI chỉ cho giới hạn từ rất ít nên bạn cũng đừng dùng nhiều big word quá. Mình chỉ dù những từ B1-B2 để hoàn thành hồ sơ. Mình tin rằng bộ hồ sơ mà quá vĩ mô thì sẽ không còn thật nữa. Chưa kể flow và mood đọc hồ sơ của hội đồng cũng sẽ bị ảnh hưởng.

Khó khăn trong quá trình làm hồ sơ

Nản. Rất nản. Dù là lần đầu tiên làm hồ sơ hay là lần thứ ba mình viết lại hồ sơ, thì nản là cảm giác đầu tiên. Nản vì phải tư duy tìm ra sự tương quan phù hợp của bản thân với tiêu chí học bổng. Có lúc nản vì đang viết giữa chừng thì bí ý. Khi khác đang có ý tứ tràn lan thì lại bị giới hạn từ. Mình thường không dành cả một quãng thời gian liên tục để viết mà chia nhỏ thành những session nhỏ. Mình chừa những lúc nghỉ để thư thái đầu óc và không hướng tư duy vào lối mòn.

Học bổng tạo ra khác biệt gì

Phải nói đây là một bước ngoặt lớn trong cuộc đời mình, đặc biệt trong đợt Covid-19. Đây là học bổng vô cùng danh giá, nên mình hoàn toàn quyết tâm theo đuổi con đường học tập giữa tâm bão dịch bệnh. Thời điểm mình sang học, Thụy Điển chưa hề có bất kì biện pháp giãn cách xã hội.

Với sự hỗ trợ tài chính dồi dào từ học bổng, mình không quá thấp thỏm lo lắng phải mau mau học tiếng rồi đi làm thêm. SI cũng tạo nhiều sân chơi trong SI Alumni Network. Mình có cơ hội làm quen với rất nhiều bạn đến từ nhiều nền văn hóa khác nhau. Họ đều là những cá nhân xuất sắc đã chứng tỏ được leadership của bản thân và chắc chắn có rất nhiều thứ mình có thể học hỏi.

Quan trọng hơn cả, việc đạt được học bổng SI giúp mình hoàn thiện bản thân. Mình vượt qua giới hạn của chính mình trên chặng đường vượt qua 3 ngưỡng cửa chinh phục học bổng. Dần dần, mình có niềm tin vào bản thân hơn, hiểu được năng lực và những mặt thiếu sót để từ đó thay đổi. Mình đã dám đi để có trải nghiệm học tập, sinh sống hoàn toàn mới. Ở một xã hội xa lạ, mới mẻ giống như bước ra khỏi vùng an toàn, không chỉ để khám phá thế giới mà còn khám phá chính mình.

Mình tin rằng trở thành thành viên trong cộng đồng SI Alumni chắc chắn sẽ là một cột mốc đáng nhớ, đáng tự hào cho bất kỳ ai. Chúc các bạn có nhiều động lực và thành công!

Tác giả: Thanh Phong – Thạc sĩ trường Chalmers, Thụy Điển
Hiệu chỉnh: Fall in Fika